Inclusieve genderregistratie op formulieren
Op heel veel verschillende manieren wordt gevraagd naar je gender. Denk maar aan onderzoeken, inschrijvingen voor een lidmaatschap of een abonnement bij een sportclub. Echter is dit niet altijd nodig en wordt het vaak gedaan uit gewoonte. Bovendien gaat het in tegen privacybeginselen en voelen veel mensen zich niet helemaal thuis in de vaak beperkte ‘man’ of ‘vrouw’ opties waaruit ze kunnen kiezen. Denk maar aan intersekse, transgender of non-binaire personen. Hierdoor wordt de bevraging vaak niet afgerond wat een vertekend beeld geeft aan de resultaten, of hangen ze vast aan een briefwisseling waarbij ze nadien steeds met ‘meneer’ of ‘mevrouw’ worden aangesproken.
Wanneer is het niet relevant om gender te bevragen?
Het kan allemaal veel eenvoudiger door je in de eerste plaats af te vragen of het voor jouw bevraging een meerwaarde is om iemands gender te weten. Als antwoord op deze vraag doet KLIQ de volgende aanbevelingen:
| Communicatie | Gebruik een neutrale aanhef, zoals de voornaam en vraag naar de aanhef en voornaamwoorden van de persoon. |
| Identificatie | Vaak heb je al meer dan voldoende met de andere gegevens, zoals naam, adres en geboortedatum. |
| Marketing | Interesses of eerdere aankopen geven een beter inzicht dan gender. Bovendien wijst onderzoek uit dat verschillen tussen mannen en vrouwen onderling vaak groter zijn dan de verschillen tussen mannen en vrouwen als groep. Genderstereotype marketing is dus achterhaald. Staar je dus net blind op geslacht, omdat dit de gangbare praktijk is. |
| Medisch | Vraag naar lichaamskenmerken, zoals lengte, of iemand een baarmoeder heeft enzoverder. Deze zijn veel nauwkeuriger en relevanter. Enkel vragen naar gender zorgt voor misverstanden en is exclusief voor trans personen. Denk maar aan prostaatonderzoeken of borstonderzoek. |
Wanneer kan het wel relevant zijn om gender te bevragen?
| Gelijke kansen | Het bevragen van gender kan relevant zijn om (on-)gelijkheid te meten. |
| Onderzoek | Afhankelijk van het onderwerp kan ook hier genderbevraging relevant zijn. Bijvoorbeeld bij onderzoek naar trans of intersekse personen. |
Hoe?
Als het wel relevant is om gender te bevragen, kan je dit doen aan de hand van twee manieren:
- Zelfidentificatie
- Beschouw je jezelf als een trans persoon (link naar term) of iemand met een trans verleden?
- Beschouw je jezelf als een intersekse persoon of iemand met een variatie in geslachtskenmerken?
- Voorzie de opties ‘weet ik niet’ en ‘zeg ik liever niet
- Tweestapsprong
- Vraag geboortegeslacht en genderidentiteit apart
- Bij geboortegeslacht geef je als derde optie ‘tijdelijk onbepaald’ + duiding
- Opgelet: De meeste intersekse variaties worden niet bij geboorte vastgesteld. In die zin geeft deze vraag een onvolledig beeld over het aantal intersekse respondenten.
Inclusiechecklist
Als je gender gaat bevragen, moet je wel opletten at je dit op een inclusieve manier doet en geen mensen verliest onderweg door te beperkte opties. Om dit na te gaan, kan je gebruik maken van de volgende checklist:
- Voorzie naast M en V ook een derde optie, zoals non-binair. Opgelet: transgender is geen derde optie!
- Voorzie een vrije invulstrook of de optie ‘anders dan bovenstaande’
- Maak de vraag optioneel of voorzie de optie ‘zeg ik liever niet’
- Genderidentiteit en geslacht kunnen veranderen, dus voorzie de mogelijkheid om gegevens later te wijzigen of wissen
- Verduidelijk de context en het doel
- Hanteer en benadruk privacybeginselen
- Anonimiseer of pseudonimiseer indien mogelijk
- Maak de gegevens enkel toegankelijk voor relevante medewerkers
- Verwijder de gegevens wanneer het doel niet meer relevant is
Lees nog eens alles na via onze flowchart
Genderregistratie flowchart.pdf
(168.61 kB)
Als werkgever kan je van alles doen om ervoor te zorgen dat jouw LGBTI+ werknemers én -bezoekers zich goed voelen op jouw werkvloer. KLIQ zet hieronder zes basisstappen voor ...
